یادداشت مرکز تحقیقات ترومای جاده ای گیلان: ۲۵ مهرماه مصادف با ۱۷ اکتبر روز جهانی تروما Trauma
۲۵ مهرماه مصادف با ۱۷ اکتبر روز جهانی تروما Trauma است. در دانش پزشکی به هر نوع ضربه، جراحت، شوک آسیب و حادثه وارد شده بر بدن انسان تروما گفته می‌شود با این شرط که از خارج به بدن وارد شود و عامل درونی یا بیماری در بدن علت ایجاد آسیب نباشد . مرکز تحقیقات ترومای جاده‌ای گیلان یادداشتی به این مناسبت ارسال کرده است.
تروما را می‌توان براساس مکانیسم آسیب (حوادث ترافیکی، سقوط، حوادث منزل، …)، محل آسیب ( سر، شکم و …) و یا بر اساس ویژگی‌های عامل ایجادکننده Trauma( ترومای نافذ شکم ( با شئ بُرنده) یا ترومای غیرنافذ (بلانت) و همچنین ترومای حرارتی یا فشاری (باروتروما) و غیره تقسیم بندی نمود.
كارشناسان ۵۰ درصد عوارض ترومايي را مربوط به حوادث ترافيكي مي‌دانند؛ به‌خصوص در ايران يعني در كشوري كه به گفته كارشناسان در هر ۲۰ دقيقه يك نفر در اثر تصادفات يا جان خود را از دست مي‌دهد يا دچار صدمات جدي و معلوليت‌هاي دائم مي‌شود.
به همين علت در كشورهاي پيشرفته براي حل اين مسئله سيستم تروما يعني سيستمی برای مدیریت و درمان مناسب مصدوم از صحنه حادثه تا پایان درمان و بازتواني و برگشت مجدد و کارامد او به جامعه، ايجاد كرده‌اند.
مرکز تحقیقات تروما جاده ای استان گیلان با بررسی مدل های گوناگون سیستم تروما در جهان و نیز تحلیل وضعیت موجود، در سال ۱۳۹۴ اقدام به ارائه مدل سیستم تروما ایران نمود و سپس با هماهنگی های صورت گرفته به اجرای پایلوت آن در این استان پرداخت.
اولین گام های ارزشمند و موثر در استقرار سیستم تروما، راه اندازی نظام جامع ثبت تروما بود که با همکاری و هماهنگی دستگاه ها و ادارات مرتبط با امر Traumaصورت گرفت.
بر اساس آمار پزشکی قانونی در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۰ در استان گیلان، ۲۴۶ نفر بر اثر تصادف، ۵۲ نفر بر اثر غرق شدگی، ۳۲ نفر بر اثر سوختگی، ۱۶ نفر بر اثر برق گرفتگی و ۲ مورد بر اثر گاز گرفتگی فوت نموده اند و ۱۰۱۱۴ مورد نزاع هم رخ داده است.
در گام بعدی و با توجه به آمار بالای تصادفات در استان، کارگروه پیشگیری و مدیریت حوادث ترافیکی با حضور حدود سی و یک مجموعه و دستگاه اجرایی (نظیر پلیس راه و راهور، اورژانس، هلال احمر و . . .) و نظارتی (دادگستری و . . . ) ایجاد گردید که خوشبختانه در چهار سال متوالی تعداد فوتی های تصادفی کاهش یافت و حتی در سال ۱۳۹۸، رتبه نخست در تعداد کاهش فوتی های حوادث ترافیکی به استان گیلان تعلق گرفت.
در مدیریت حوادث ترومایی باید چهار فاز زیر را مورد بررسی قرار داد و برنامه های موثر در هر عرصه را تعریف نمود.
برخی برنامه های پیشنهادی این مرکز برای استقرار سیستم تروما و پیشگیری از آسیب در حوزه های مختلف عبارتند از:
نویسنده: مرکز تحقیقات ترومای جاده‌ای گیلان
