میزان جدیت پلیس و حوزه های نظارتی در برخورد با موتورسوارانی که از قانون بستن کلاه ایمنی تبعیت نمی کنند، پایین است. هدف از این نوشته، تبیین راهکارهای پیشنهاد شده حل مشکل اجرایی کردن قانون بستن کلاه ایمنی از دید حوزه های نظارتی و موتورسواران بود. این مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوای قراردادی، در سال ۱۴۰۰ در مرکز تحقیقات تروما جاده ای گیلان انجام شد. ابزار جمع آوری تجارب، سؤالات باز و مصاحبه های نیمه ساختار یافته بود. شرکت کنندگان در مصاحبه ها، پلیس، اعضای هیئت علمی دانشگاه، و موتورسواران بودند. راهکارهای پیشنهادی نتیجه شده در چهار طبقه آورده شده به شرح زیر آورده شده است:
طرفداران راهکارهای سخت معتقد بودند برای حل چالش اجرایی کردن قانون بستن کلاه ایمنی استفاده از راهکارهای سختگیرانه، نظیر جدیت در اعمال قانون و جریمه گذاری باید انجام شود. معتقد بودند جریمه کردن یک روش موثر است و باید حتی مبلغ جریمه ها را افزایش داد و قوانین را در این مورد بسط داد. جدیت در اعمال قانون، در سایه عزم جدی و سخت گیری پلیس و ایفای نقش درست حوزه های نظارتی را امکان پذیر خواهد بود.
راهکارهای دیگر
گروه دیگر به راهکارهای اصلاحی معتقد بودند، آن ها معتقد بودند با اصلاح بعضی از فرایندهای قبلی باید به حل مشکل اجرایی کردن قانون بستن کلاه ایمنی پرداخت و با روش های سختگیرانه موافق نبودند. اصلاح فعالیت های مربوط به گواهینامه، اعمال سختگیری در صدور گواهینامه، لزوم گذراندن فرایند آموزشی دریافت گواهینامه، لزوم گذراندن دوره آموزشی قبل از خرید موتورسیکلت، لزوم داشتن گواهینامه در زمان خرید موتورسیکلت از جمله فعالیت های بود که در جهت این راهکار توصیه کردند.
حل چالش شناسایی موتورسوار نیز از راهکارهای اصلاحی بعدی بود که برای اجرای آن باید شناسایی و پلاک دار کردن و شماره گذاری موتورسیکلت با کلاه ایمنی را انجام داد و باید خرید و فروش موتورسیکلت را از طریق سند انجام داد. راهکارهای اصلاحی بعدی، قانونمند کردن موتورسواری بود.
آن ها عقیده داشتند باید به قانون ضمانت اجرایی داد و امکانات اجرای همه جانبه یک قانون را فراهم کرد و قانون را به طور یکسان برای همه اجرا کرد. باز تعریف جریمه، اجرایی کردن همه قوانین موتورسیکلت و اطلاع رسانی ساعات تردد، باز تعریف اعمال قانون پس از وقوع حادثه، لزوم جوابگویی و مصمم بودن همه وزارتخانه ها نیز توصه شد. راهکار اصلاحی دیگر سامان دهی روش های اعمال قانون شامل عدم استفاده از فشار، تذکر کتبی برای بار اول و پرهیز از عملکرد تنبیهی بود.
نقش معیشتی در میزان استفاده از کلاه ایمنی
گروهی که معتقد بودند باید با پشتیبانی از مجری قانون و موتورسوار چالش مذکور را حل نمود، معتقد بودند که این دو گروه هر دو از نظر معیشتی مشکل دارند و باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. با دادن تشویقی به ازای جریمه، پشتیبانی از موتورسوار، اجرای قوانین بدون ایجاد نارضایتی موتورسوار، توجه به نیازهای اقتصادی موتورسوار، دیدن توان مالی موتورسوار و تحمیل نکردن قیمت کلاه به موتورسوار، فراهم نمودن شرایط دسترسی برای موتورسوار، فراهم نمودن سامانه های دسترسی تسهیلات خرید کلاه ایمنی بهتر می توان این قانون را اجرایی نمود. برای پشتیبانی از پلیس با تامین کارکنان کافی، رفع کمبود پلاک انتظامی، رفع کمبود پلیس مقیم، رفع کمبود شدید سرباز باید اقدام نمود.
تامین امکانات فنی نظیر پارکینگ برای حمل و پارک موتورهای توقیفی، تأمین امکانات فنی تولید و واردات موتورسیکلت ایمن تأمین مشوق مالی و کمک معیشتی به پلیس نیز از راهکارهای پیشنهادی بعدی این دسته بود.
گروه آخر طرفداران راهکارهای نرم بودند، آن ها معتقد بودند برای حل این مشکل باید از راهکارهای ملایم تری استفاده نمود به عنوان مثال از روش های اطلاع رسانی و آموزش به گروه هدف استفاده شود منتهی این ها معتقد بودند باید از روش های آموزشی موثرتری نسبت به گذشته استفاده نمود از جمله تبلیغات و تیزرها و الگو سازی ضمنا فرهنگ سازی در کل جوامع را توصیه کردند.
منبع: