دست فروشان کنار جاده از قدیم الایام تا اکنون بخش جدایی ناپذیر از اقتصاد شهری در سراسر جهان بوده و هستند و دسترسی آسان به طیف وسیعی از کالاها و خدمات در فضاهای عمومی را دارند. آنها همه چیز را از سبزیجات تازه گرفته تا غذاهای آماده، از مصالح ساختمانی گرفته تا پوشاک و صنایع دستی، از لوازم الکترونیکی گرفته تا وسایل اتومبیل را به فروش می رسانند که تخمین دقیق تعداد آنها نیز دشوار است. دست فروشان کنار جاده نه تنها برای جان و امنیت خود بلکه برای عابرین و سازمان حمل و نقل و شهرداری ها نیز باعث بار ترافیکی و تصادفات و هزینه هایی می شوند.

مشکل دستفروشی کنار جاده در کشورهای فقیر و توسعه یافته مشترک است

جالب است بدانید که دست فروشی کنار جاده، منحصر به کشورهای فقیر و در حال توسعه نمی شود! ایالت تگزاس آمریکا یکی از مناطقی است که با مساله دست فروشان کنار جاده دست و پنجه نرم می کند. طی چند سال گذشته، نوع جدیدی از تجارت کنار جاده در تگزاس ظاهر شده است که اقدام به فروش لب جاده می کنند. این فروشندگان، فعالیت خود را بطور منظم تنظیم کرده و به طور دائم در لب جاده ها مستقر می شوند.

دلایل دستفروشی کنار جاده

محاسبات اداره حمل و نقل تگزاس نشان داده است  که پنجاه و یک نوع شغل در کنار جاده ها مشغول به کار هستند. لازم به ذکر است که باستثناء چند مورد، فروشندگان کنار جاده ها علاقه ای به تشکیل کسب و کار در اطراف مکان های تجاری تأسیس شده در حاشیه بزرگراه ها که دارای امنیت کافی نیز می باشند، نیستند؛ و عموما در مکانهای دور از مشاغل مستقر و احتمالاً برای جلوگیری از هرگونه تقابل و رقابت مستقیم با فروشندگان مستقر اقدام به فروش کالا می کنند. بیشتر فروش آنها شامل سبزیجات محلی، میوه ها، وسائل مربوط به خودرو و لوازم مربوط به آن، غذای حیوانات و… است.

مشکلات ترافیکی ناشی از دستفروشی

تحقیقات سازمان حمل و نقل تگزاس آمریکا نشان داد که محل استقرار دست فروشان کنار جاده در این ایالت ممکن است مشکلات ایمنی بالقوه را برای عموم رانندگان، مشتریان و حتی خود فروشندگان ایجاد کند. در یک بررسی از وزارت امنیت عمومی تگزاس (DPS) چهار عامل را باعث اثرگذاری ترافیکی و تصادفات ناشی از سرنشینان و فروشندگان در هنگام مواجهه با فروشندگان لب جاده ها دانسته اند. این چهار عامل اصلی عبارتند از:

۱) پارک خودروی فروشنده و خودروی خریدار در مسیر جاده و کناره ها و عدم قرار گیری در پارکینگ های جاده ای

۲) ورود و خروج از محل فروش

۳) کاهش فاصله دید و

۴) حواس پرتی راننده هنگام مواجهه با قیمت و … در پشت فرمان

رفت و آمد فروشندگان و مشتریان بیشترین عامل ایجاد خطر در اطراف جاده ها

بیشترین عامل ذکر شده توسط DPS این بود که مشتریان برای خرید مجبور به پارک کردن روی شانه راه یا در نزدیکی شانه راه هستند که احتمال ترافیک، برخورد و تصادف جاده ای را برای سایر راننده ها بسیار افزایش می دهد. همچنین خریداران و فروشندگان لب جاده که نقش عابر پیاده را ایفا می کنند، چه مشتری باشد و چه خود فروشنده، فاقد هر گونه وسایل حفاظت از خود هستند که احتمال تصادف را با سرعت بالاتر افزایش می دهد.

مساله بعدی به ایجاد اختلاف سرعت بین محل فروش و سایر محلها برمی گردد که باعث ایجاد تصادفات ناگهانی می شود. مشتریان به ناگاه با دیدن فروشندگان محلی و قیمت انها اقدام به ترمز کرده و خودرو را متوقف می کنند که باعث ایجاد اختلاف سرعت در خودروهای عبوری در بزرگراهها می شود.

سوم، سازه ها و وسایل نقلیه واقع در نزدیکی جاده ممکن است با دید راننده خودرو تداخل داشته باشند. توانایی دیدن وسایل نقلیه، عابران پیاده یا اشیاء نزدیک جاده با قرار گیری موانع دست فروشان و یا خودروهای پارک شده در اطراف آنها کاهش می یابد. سرانجام، برای جذب مشتری، بازرگانان مسافر گاهی علائم، آگهی ها و غیره برپا می کنند. یا کالاهای آنها را نمایش می گذارند پس از آن، هنگامی که رانندگان به سمت فروشنده نگاه می کنند، این حواس پرتی موقت ممکن است باعث شود رانندگان از دستگاه های کنترل ترافیک یا تغییرات مربوطه چشم پوشی کنند و همین امر باعث ترافیک وتصادفات جاده ای شود.

هنگام وقوع ترافیک، دست فروشان کنار جاده از کجا ظاهر می شوند؟

شما در یک بزرگراه رانندگی می کنید و سپس یک تصادف معمولی در حدود ۳۰۰ متری شما پیش می آید تعجب میکنید که دست فروشان کنار جاده چگونه در آنجا حضور دارند و در اطراف ماشین شما در حال حرکت هستند و یکی از علت های تشدید این ترافیک نیز هستند، واقعیت این است که آن ها کل روز را در پیاده رو آماده و منتظر تصادف و یا ترافیک هستند تا خود را به خودروها رسانده تا وسایل خود را به فروش برسانند این دست فروش ها گاهی اوقات ناخواسته خود نیز باعث افزایش بار ترافیکی و همچنین تصادفات جاده ایی دیگر می شوند و خطرات بعدی پیش روی خودشان و سرنشینان خودروهای دیگر هستند.

در مجموع حضور دستفروشان در اطراف جاده و خیابان چالشی است که می تواند موضوع بحث و بررسی بیشتر دست اندرکاران و پژوهشگران امور ترافیکی باشد تا با کنترل و پیشگیری از رشد این پدیده از بروز مشکلات ناشی از آن جلوگیری کرد.

سایر مطالب مرتبط با عوامل موثر بر تصادفات را از اینجا دنبال کنید.