در پاسخ کوتاه به این سوال باید بگوییم که اگر خودرو‌ها ثابت باشند، خودرویی از عقب با آخرین ماشین برخورد کند و موجب برخورد آن با ماشین‌های جلویی شود، مقصر آخرین خودروی در حال حرکت است که خسارت تمام ماشین‌ها را باید پرداخت کند. اما اگر خودرو‌ها در حال حرکت باشند و برخورد خودروی آخری موجب تصادف میان وسایل نقلیه شود، هر ماشین باید خسارت وسیله نقلیه جلویی را پرداخت کند. در آخرین حالت، اگر این تصادف زنجیره‌ای به‌دلیل ایست ناگهانی یا مشکل فنی جلویی‌ترین خودرو ایجاد شود، بخشی از خسارت بر عهده ماشین جلویی است. در ادامه، هر کدام از این موارد را توضیح می‌دهیم.
انواع تصادف زنجیره‌ای و مقصر آن‌ها
در تصادفات زنجیره‌ای که به‌دلایلی مانند عدم رعایت سرعت مطمئنه و فاصله طولی، نقص فنی، سرعت بالا و بسیاری از موارد دیگر ایجاد می‌شوند، بیش از دو خودرو درگیر حادثه هستند. بنابراین، تعیین مقصر و تعرفه جریمه بر عهده پلیس راهنمایی و رانندگی است.
۱. خودرو‌های جلویی ایستاده‌اند:
برای درک بهتر این مورد، حالتی را تصور کنید که تعدادی خودرو پشت چراغ قرمز ایستاده‌اند و خودرویی از عقب با آخرین ماشین ثابت برخورد می‌کند. در این حالت، خودروی ثابت به حرکت در می‌آید و با ماشین جلویی تصادف می‌کند و این روند تا چندین بار ادامه دارد.
در این شرایط، آخرین خودرو که با سرعت در حال حرکت بوده است باید خسارت تمام ماشین‌های جلویی را با استفاده از بیمه شخص ثالث پرداخت کند. مبلغ این خسارت برای هر خودرو متفاوت است و بر حسب میزان آسیب تعیین می‌شود.
۲. خودرو‌های جلویی در حال حرکت‌اند:
این حالت زمانی رخ می‌دهد که خودرو‌ها در حال حرکت هستند و خودرویی از عقب با یکی از آن‌ها برخورد می‌کند و موجب بروز تصادف زنجیره‌ای می‌شود؛ در چنین شرایطی، هر خودرو موظف به پرداخت خسارت ایجاد‌شده برای ماشین جلویی است؛ زیرا، اگر هر ماشین فاصله طولی مناسب با وسیله نقلیه جلویی داشته باشد، این مشکل به وجود نمی‌آید. نمونه‌های این تصادف در جاده‌های بارانی و برفی که سرعت خودرو‌ها کم‌تر از حالت معمول است، مشاهده می‌شود. البته، گاهی ماشین‌ها در حال حرکت هستند و خودروی جلویی با ایست ناگهانی به‌دلایل مختلف موجب بروز تصادف می‌شود؛ در این حالت، بخشی از خسارت بر عهده ماشین جلویی است.
توجه داشته باشید که تعیین مقصر، میزان خسارت و کشیدن کروکی در تصادفات زنجیره‌ای به عهده پلیس راهنمایی و رانندگی است.
نحوه محاسبه خسارت مالی در تصادفات زنجیره‌ای
پرداخت خسارت مالی در تصادفات زنجیره‌ای از طریق فرمول زیر محاسبه می‌شود:
مجموع خسارت وارد‌شده ÷ (تعهد بیمه‌نامه × خسارت هر فرد یا خودرو)
حالتی را در نظر بگیرید که خودرویی از عقب با ۴ ماشین جلویی برخورد می‌کند و برای هر کدام خسارتی مالی به مبلغ ۸.۱۰۰، ۵.۳۰۰، ۴.۵۰۰ و ۳.۳۰۰ میلیون تومان ایجاد می‌کند. اگر شرکت بیمه متعهد به پرداخت ۵۰ میلیون تومان از مبلغ جریمه باشد، مبلغ خسارت پرداختی برای هر کدام از خودرو‌ها مطابق جدول زیر است:
- تعهد بیمه‌نامه: ۵۰ میلیون تومان
- مجموع خسارت وارد‌شده (حاصل جمع مبلغ خسارت ۴ خودرو): ۲۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان
| نام خودرو | خسارت خودرو | خسارت پرداختی |
| خودروی اول | ۸.۱۰۰.۰۰۰ | ۲۱.۲۰۰.۰۰۰ ÷ (۸.۱۰۰.۰۰۰ × ۵۰.۰۰۰.۰۰۰) |
| خودروی دوم | ۵.۳۰۰.۰۰۰ | ۲۱.۲۰۰.۰۰۰ ÷ (۵.۳۰۰.۰۰۰ × ۵۰.۰۰۰.۰۰۰) |
| خودروی سوم | ۴.۵۰۰.۰۰۰ | ۲۱.۲۰۰.۰۰۰ ÷ (۴.۵۰۰.۰۰۰ × ۵۰.۰۰۰.۰۰۰) |
| خودروی چهارم | ۳.۳۰۰.۰۰۰ | ۲۱.۲۰۰.۰۰۰ ÷ (۳.۳۰۰.۰۰۰× ۵۰.۰۰۰.۰۰۰) |
اگر پوشش مالی بیمه شخص ثالث خودروی مقصر کم باشد، چه می‌شود؟
برای پاسخ به این سوال از مثالی راحت استفاده می‌کنیم؛ حالتی را تصور کنید که مبلغ بیمه شخص ثالث خودروی مقصر ۱۵۰ میلیون تومان است، اما مجموع خسارت پرداختی که محاسبه می‌شود به ۱۷۰ میلیون تومان می‌رسد. در این حالت، پرداخت خسارت مطابق راهنمای زیر انجام می‌شود:
- فرد مقصر ۱۵۰ میلیون تومان را از طریق بیمه شخص ثالث پرداخت می‌کند و ۲۰ میلیون تومان باقی‌مانده را از جیب به خودروی آسیب‌دیده می‌دهد.
- در حالت دوم، راننده خودروی آسیب‌دیده می‌تواند باقی‌مانده خسارت را می‌تواند مبلغ پرداخت‌شده به خودروی آسیب‌دیده را از مقصر می‌گیرد.
شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیش‌تر در مورد مقصر تصادفات زنجیره‌ای و نحوه پرداخت خسارت، این منبع را بررسی کنید.
